शेतात जाण्यासाठी रस्ता नाही? अशा प्रकारे कायदेशीर पद्धतीने मिळवा!

डिजिटल गावकरी 

मस्कार मित्रांनो शेतकऱ्यांसाठी शेतीपर्यंत पोहोचण्यासाठी योग्य रस्ता असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. परंतु काही वेळा शेताच्या बाजूने जाण्यासाठी सार्वजनिक किंवा खासगी रस्त्याची व्यवस्था नसते त्यामुळे शेतीसंबंधित कामे करणे कठीण होते. अशा परिस्थितीत कायदेशीर मार्गाने रस्ता मिळवण्यासाठी तूम्ही काय कराल याची संपूर्ण माहिती दिली आहे.

1. सार्वजनिक रस्त्याचा वापर करण्यासाठी अर्ज करा

ग्रामपंचायत, तहसील किंवा जिल्हा परिषदेकडून रस्ता मिळवण्याचा मार्ग

गावाच्या सार्वजनिक रस्त्यापासून तुमच्या शेतापर्यंत रस्ता नसेल, तर तुम्ही ग्रामपंचायत, तहसीलदार किंवा जिल्हा परिषदेकडे अर्ज करू शकता.

काही वेळा ग्रामपंचायतकडे निधी उपलब्ध असल्यास, शेतरस्त्यासाठी मंजुरी मिळू शकते.

यासाठी स्थानिक सरपंच, ग्रामसेवक किंवा तहसीलदार यांच्याशी संपर्क साधावा.

2. शेत रस्त्यासाठी सरकारी योजना (PMGSY व इतर योजनांचा लाभ)

प्रधानमंत्री ग्राम सडक योजना (PMGSY) आणि महाराष्ट्र शासनाच्या योजनांचा लाभ:

प्रधानमंत्री ग्राम सडक योजना (PMGSY) अंतर्गत काही गावांना नवीन रस्ते दिले जातात.

महाराष्ट्र शासनाच्या शेत रस्ता योजना (Farm Road Scheme) द्वारे तुम्ही शेत रस्ता मिळवू शकता.

यासाठी तुमच्या तालुका किंवा जिल्हा प्रशासनाकडे अर्ज करावा लागेल.

3. खाजगी जमिनीतून रस्ता मिळवण्यासाठी कायदेशीर उपाय

जर शेजारच्या शेतातून रस्ता घ्यायचा असेल, तर खालील पर्याय आहेत

A) परस्पर संमतीने (Mutual Agreement)

शेजारच्या शेतमालकाशी चर्चा करून योग्य मोबदला देऊन रस्ता मिळवू शकता.

यासाठी सामंजस्य करार (MoU) किंवा लेखी करार (Agreement) करून नोंदणी करणे आवश्यक आहे.

B) कायदेशीर मार्ग – Easement Rights (मार्गाचा हक्क)

भारतीय जमीन कायद्यानुसार (Indian Easement Act, 1882), जर शेतकऱ्याला त्याच्या जमिनीपर्यंत जाण्यासाठी दुसऱ्या जमिनीचा मार्ग गरजेचा असेल, तर कायदेशीर मार्गाने (Easement Rights) तो हक्क मिळवता येतो.

यासाठी तहसीलदार किंवा कोर्टाकडे अर्ज करून न्याय मिळवता येतो.

कोर्टाने निर्णय दिल्यास, शेजारील जमीन मालकाला रस्ता द्यावा लागतो.

4. वन किंवा सरकारी जमिनीवरील रस्ता – परवानगी कशी मिळवायची?

जर शेताच्या आसपास सरकारी किंवा वनजमीन असेल, तर खालील प्रक्रिया अवलंबा:

राजस्व विभाग (Revenue Department) कडे अर्ज करा.

संबंधित वनविभाग किंवा जिल्हाधिकारी यांची परवानगी आवश्यक असते.

काही वेळा वनजमिनीवरील रस्त्यासाठी विशेष सवलती मिळतात.

5. शेत रस्त्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

रस्ता मिळवण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक असू शकतात:

✔️ ७/१२ उतारा (७/१२ Extract)

✔️ जमीन मालकीचा पुरावा

✔️ ग्रामपंचायत, तहसील किंवा जिल्हा परिषदेकडील अर्ज ✔️ वनविभाग किंवा महसूल विभागाची मंजुरी

✔️ शेजारच्या शेतकऱ्यांशी करार असेल तर त्याची नोंदणी

शेतात जाण्यासाठी योग्य रस्ता नसेल तर घाबरू नका. सरकारी योजनांचा लाभ घ्या, कायदेशीर मार्गांचा अवलंब करा आणि परस्पर सहमतीने योग्य तोडगा काढा. जर तुमच्या शेतात जाण्यासाठी रस्ता मिळवण्यात अडचण येत असेल, तर स्थानिक प्रशासन, तहसीलदार, जिल्हाधिकारी किंवा वकील यांच्याकडून मार्गदर्शन घ्या.

आपल्या हक्काचा रस्ता कायदेशीर मार्गाने मिळवा आणि शेतीमध्ये प्रगती साधा!