गोंदिया जिल्ह्यात मुसळधार पावसामुळे धान उत्पादक शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान; भरपाईची मागणी.

डिजिटल गावकरी न्यूज
दुर्गाप्रसाद घरतकर

गोंदिया, २६ ऑक्टोबर २०२५: गोंदिया जिल्ह्यात काल झालेल्या अचानक आणि मुसळधार पावसाने खरीप हंगामातील धान उत्पादक शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. सध्या धान पिकाची कापणी आणि मळणीचा हंगाम सुरू असताना, या पावसाने कापून ठेवलेल्या धानावर पाणी पडल्याने त्याची गुणवत्ता खराब झाली आहे, तर उभ्या असलेल्या पिकांमध्ये गुडघाभर पाणी साचल्याने शेतकऱ्यांवर संकट कोसळले आहे. या नुकसानीचे पंचनामे करून शेतकऱ्यांना तातडीने भरपाई देण्याची मागणी जोर धरू लागली आहे.

पावसाने धान पिकाचे नुकसान

गोंदिया जिल्हा हा धान उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहे आणि येथील शेतकरी खरीप हंगामात धान पिकावर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून असतात. मात्र, काल झालेल्या मुसळधार पावसाने शेतकऱ्यांचे स्वप्न पाण्यात वाहून गेले आहे. कापणी केलेले धान शेतात आणि खळ्यांवर ठेवलेले असताना पाण्याने भिजल्याने त्याला कोंब फुटण्याची शक्यता आहे. यामुळे धानाची गुणवत्ता खालावली असून, त्याला बाजारात योग्य भाव मिळणे कठीण झाले आहे. तसेच, ज्या शेतात धान अजूनही उभे आहे, तिथे पाणी साचल्याने पिकाला मोठा धोका निर्माण झाला आहे.

स्थानिक शेतकरी लोकांनी आपली व्यथा मांडताना सांगितले, “आम्ही कष्टाने धान पिकवले, कापणी केली, पण या अचानक पावसाने सर्व मेहनत वाया गेली. कापलेले धान भिजले आणि उभे पीक पाण्यात आहे. आता आमच्या तोंडातला घास निसर्गाने हिरावून घेतला आहे. प्रशासनाने लवकरात लवकर पंचनामे करून आम्हाला भरपाई द्यावी.”

या पावसाने गोंदियातील अनेक गावांमधील शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले आहे. शेतकऱ्यांनी प्रशासनाकडे तातडीने पंचनामे करून नुकसानभरपाई देण्याची मागणी केली आहे. शेतकरी नेते विकास ठाकरे म्हणाले, “हा केवळ एका शेतकऱ्याचा प्रश्न नाही, तर संपूर्ण गोंदिया जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले आहे. सरकारने तात्काळ पंचनामे करून शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत द्यावी, अन्यथा शेतकरी रस्त्यावर उतरतील.” त्यांनी पुढे सांगितले की, धान हे गोंदियातील शेतकऱ्यांचे प्रमुख नगदी पीक आहे आणि या नुकसानीमुळे अनेक कुटुंबांचे आर्थिक गणित कोलमडले आहे.

जिल्हा प्रशासनाने अद्याप या नुकसानीबाबत कोणतेही अधिकृत निवेदन जारी केलेले नाही. मात्र, स्थानिक शेतकरी संघटनांनी जिल्हाधिकाऱ्यांना निवेदन देऊन तातडीने नुकसानग्रस्त भागांचे सर्वेक्षण करून पंचनामे करण्याची मागणी केली आहे. शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे की, जर वेळेत पंचनामे झाले नाहीत, तर नुकसानभरपाई मिळण्यास विलंब होईल, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक संकट आणखी गहरे होईल.

हवामानाचा बदल आणि शेतीवरील परिणाम

हवामानतज्ज्ञांच्या मते, गेल्या काही वर्षांपासून हवामानातील बदलांमुळे पावसाचे स्वरूप अनियमित झाले आहे. ऑक्टोबर महिन्यात अचानक होणारा मुसळधार पाऊस हा याच बदलाचा परिणाम आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना कापणीच्या वेळी मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. तज्ज्ञांनी शेतकऱ्यांना पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी आधुनिक शेती तंत्रज्ञान आणि पिक विम्याचा वापर करण्याचा सल्ला दिला आहे. तथापि, गोंदियातील बहुतांश शेतकरी लहान आणि अल्पभूधारक असल्याने, त्यांच्यासाठी अशा सुविधांचा लाभ घेणे आव्हानात्मक आहे.

जिल्ह्यातील शेतकरी आता प्रशासनाच्या कारवाईची वाट पाहत आहेत. जर लवकरच पंचनामे आणि भरपाईची प्रक्रिया सुरू झाली नाही, तर शेतकरी संघटना आंदोलनाचा मार्ग स्वीकारण्याची शक्यता आहे. याशिवाय, शेतकऱ्यांनी सरकारकडे दीर्घकालीन उपाययोजनांची मागणी केली आहे, ज्यामुळे भविष्यात अशा नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान कमी होईल.

गोंदिया जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी हा पाऊस म्हणजे मोठा धक्का ठरला आहे. धान हे त्यांचे आर्थिक आधारस्तंभ असून, या नुकसानीमुळे अनेक कुटुंबांचे भवितव्य धोक्यात आले आहे. आता प्रशासन आणि सरकार किती तातडीने या संकटाला सामोरे जाते, यावर शेतकऱ्यांचे भविष्य अवलंबून आहे. शेतकऱ्यांचा आक्रोश आणि त्यांच्या मागण्या ऐकून त्यांना तात्काळ मदत मिळणे गरजेचे आहे, जेणेकरून त्यांना या संकटातून सावरण्यासाठी आधार मिळेल.